Jak wapń działa na skórę?
26 November 2021
Wapń jest kojarzony przede wszystkim z funkcją wzmacniającą kości oraz zęby. Niekiedy także tę substancję podaje się osobom, które mierzą się z alergią. Często jednak zapominamy o jego wpływie na skórę. Jak działa ten pierwiastek i co oznacza jego niedobór dla naszego wyglądu?
Spis treści
Wapń – właściwości
Wapń jest pierwiastkiem, który pełni wiele ról w organizmie człowieka. Jest budulcem kości, zębów, naczyń krwionośnych, włosów oraz paznokci. Odpowiada za prawidłową pracę mięśni gładkich, szkieletowych oraz poprzecznie prążkowanych. Jego działanie ujawnia się w procesie gojenia się ran. Nie można nie wspomnieć też o jego udziale w zachowaniu homeostazy, czyli równowagi organizmu. Wapń zapewnia odpowiednie krzepnięcie krwi, a także umożliwia zachowanie optymalnej przepuszczalności błon komórkowych. Pomaga też w przewodzeniu neuronalnym, wykorzystując do tego kanały jonowe i enzymy zależne od stężenia jonów wapnia.
W organizmie człowieka znajduje się około 1200 gramów wapnia, z czego niemal 99 procent ulokowane jest w kościach. Reszta wapnia znajduje się w płynie śródkomórkowym oraz pozakomórkowym.
Dzienne zapotrzebowanie na wapń według norm EFSA wynosi 1000 miligramów. Jednakże dzieci w okresie dorastania, w wieku 9-18 lat, potrzebują około 1300 miligramów tej substancji. Większe spożycie wapnia zalecane jest też kobietom powyżej 50. roku życia oraz mężczyznom po 70. roku życia – obie grupy powinny przyjmować około 1200 miligramów tego pierwiastka.
Wapń – jak działa na skórę?
Odpowiednia ilość wapnia w organizmie wspomaga proces nawilżania skóry i przyczynia się do jej napięcia. Wapń uszczelnia naskórek, zapobiegając jednocześnie utracie przez niego wody. Jego zadaniem jest stymulacja procesów regeneracji skóry, dzięki której jej bariera ochronna jest mocniejsza. Wapń powoduje zmniejszenie częstości stanów zapalnych na skórze. Pierwiastek ten wzmacnia działanie witaminy C w procesie tworzenia włókien kolagenowych tkanki łącznej. Wykazuje działanie antyalergiczne i jest szczególnie polecany osobom, które mają problemy z naczyniami krwionośnymi. Preparaty z wapniem działają kojąco na podrażnioną skórę. Są przeznaczone zwłaszcza do skóry zmęczonej i bardzo suchej.
Jony wapnia biorą udział w procesie melanogenezy. Wspierają organizm w uwalnianiu melaniny do naskórka. Melanina to pigment, którego zadaniem jest nadanie skórze, włosom oraz tęczówkom oczu konkretnej barwy. Chroni ona skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.
Objawy niedoboru wapnia – symptomy dermatologiczne
Niedobór wapnia może nie tylko być przyczyną problemów z prawidłową pracą układu nerwowego (wystąpienie niepokoju, psychozy, dezorientacji) i mięśniowego (osłabienie mięśni, drgawki, parestezje, zaburzenia rytmu serca), ale także objawiać się zmianami skórnymi. Skóra staje się wysuszona, a naskórek nadmiernie się łuszczy. Niedoborowi tego pierwiastka towarzyszy również swędzenie, a niejednokrotnie wysypki o różnorodnym obrazie — plamy, grudki, krosty. Wskazuje się też na pogorszenie procesów krzepnięcia krwi ze względu na braki wapnia w organizmie. Objawy niedoboru wapnia to także znacznie wolniejsze gojenie się ran czy pojawianie się siniaków na skórze przez to, że ściany naczyń są bardziej kruche. Osoby z długotrwałym niedoborem wapnia mogą borykać się również z wypryskiem atopowym, liszajcem opryszczkowym czy alopecją, inaczej łysieniem plackowatym.
Wapń a procesy starzenia się skóry
Procesy starzenia powodują wzrastanie pH naskórka oraz zanikanie tak zwanego gradientu stężenia jonów wapnia. Wapń jest niezbędny do tego, by utrzymać integralność skóry. Skóra potrzebuje go, by uruchamiać procesy regeneracyjne i naprawcze w naskórku. Utrata wapnia spowodowana wiekiem prowadzi do tego, że skóra jest mniej odporna na uszkodzenia i staje się sucha. Niedobór wapnia w skórze skutkuje jej marszczeniem i wiotczeniem. Nieprzypadkowo więc w medycynie estetycznej wykorzystuje się hydroksyapatyt wapnia, którego bazą jest wapń – jako wypełniacz. W ten sposób niweluje się zmarszczki, poprawia kontur twarzy, a także naprawia skórę na dłoniach. Taki preparat po upływie czasu jest wchłaniany przez organizm. Przed jego podaniem nie trzeba przeprowadzać testów skórnych.
Wapń jest także bardzo popularnym składnikiem preparatów przeciwstarzeniowych i pielęgnacyjnych, przeznaczonych do skóry osób dojrzałych po 50. roku życia.
Wapń to pierwiastek, który jest niezbędny nie tylko do prawidłowej pracy kości, mięśni czy układu nerwowego. Potrzebuje go również nasza skóra. Niedobór wapnia objawia się jej suchością, występowaniem zmian wypryskowych, wysypek, swędzenia. Braki wapnia wiążą się także z trudnościami z gojeniem się ran oraz pojawianiem się siniaków „bez powodu”. Z wiekiem jony wapnia w naskórku zanikają, co sprzyja procesom starzenia się skóry. Aby zachować młody wygląd na dłużej, warto sięgać po preparaty zawierające ten pierwiastek lub korzystać z zabiegów z zakresu medycyny estetycznej, opartych na zastosowaniu tego składnika. W wielu kremach do skóry zmęczonej oraz dojrzałej znajdziemy jony wapnia. Jednak głównym sposobem na dostarczanie organizmowi tego pierwiastka jest dieta bogata w takie składniki jak nabiał, jajka, fasola, kakao, pestki słonecznika, jarmuż, orzechy czy suszone morele.
Bibliografia:
- Mark Rinnerthaler, Klaus Richter, The Influence of Calcium on the Skin pH and Epidermal Barrier During Aging, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30130776/.
- Ryszard Gellert, Hipo- i hiperkalcemia — patogeneza i problemy terapeutyczne, „Forum Nefrologiczne” 4, 2011, nr 4, 373–382, https://journals.viamedica.pl/renal_disease_and_transplant/article/viewFile/18520/14550.
- Aneta Kołaczek, Znane i mniej znane oblicze hydroksyapatytu, Biotechnologia.pl, https://biotechnologia.pl/kosmetologia/znane-i-mniej-znane-oblicze-hydroksyapatytu,17399 (dostęp: 20.10.2017).
- Łukasz Szeleszczuk, Marzena Kuras, Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2014, 3, 16–22.
OEP/09439/11/21
Powrót do listy artykułów
