Kwasy omega-6 – właściwości i wpływ na organizm
28 August 2025
Kwasy omega-6 to nieodłączny element codziennej diety. Uczestniczą one w złożonych procesach biologicznych, wpływając na funkcjonowanie komórek, skóry, układu odpornościowego czy nerwowego. Ich działanie może być zarówno korzystne, jak i – w niektórych warunkach – wymagające ostrożności. Jaką rolę naprawdę odgrywają kwasy omega-6 w organizmie i dlaczego są tak istotne?
Spis treści
Kwasy omega-6 – co to takiego?
Kwasy omega-6 to grupa wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które odgrywają zasadniczą rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka. Ich nazwa odnosi się do położenia pierwszego wiązania podwójnego w cząsteczce – przy szóstym atomie węgla, licząc od końca łańcucha węglowego. Najważniejszym przedstawicielem tej rodziny jest kwas linolowy (LA), z którego organizm może syntetyzować inne biologicznie aktywne formy, takie jak:
- kwas gamma-linolenowy (GLA);
- kwas arachidonowy (AA).
Kwasy omega-6 – na co i kiedy stosować?
Kwasy omega-6 to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), które powinny być regularnie dostarczane z dietą, ponieważ organizm człowieka nie potrafi ich samodzielnie syntetyzować. Zaleca się ich stosowanie w okresach zwiększonego zapotrzebowania na składniki wspierające prawidłowe funkcjonowanie skóry, układu nerwowego oraz odpornościowego.
Szczególnie ważne są dla kobiet w ciąży i małych dzieci – m.in. ze względu na wysoką zawartość kwasu arachidonowego w mózgu, który wspiera rozwój układu nerwowego płodu i niemowląt. Omega-6 warto także włączyć do diety w przypadku problemów z suchością skóry, osłabionymi paznokciami czy spadkiem odporności. Kwas gamma-linolenowy (GLA) jest z kolei pomocny przy łagodzeniu stanów zapalnych i napięcia mięśniowego.
Kwasy omega-6 – właściwości
Kwas linolowy
Kwas linolowy (LA) to jeden z najważniejszych przedstawicieli rodziny omega-6 i jednocześnie niezbędny nienasycony kwas tłuszczowy, który musi być dostarczany z dietą. Jego rola biologiczna obejmuje m.in. udział w budowie błon komórkowych, regulacji procesów zapalnych oraz metabolizmie lipidów. Choć dawniej sugerowano, że nadmierna podaż kwasu linolowego może sprzyjać chorobom sercowo-naczyniowym czy nowotworowym – głównie przez jego konwersję do prozapalnego kwasu arachidonowego – nowsze badania wskazują, że takie obawy mogą być przesadzone.
Przeglądy danych klinicznych, w tym publikacja American Heart Association, dowodzą, że spożycie LA na poziomie 5–6% całkowitej energii z diety może nawet zmniejszać ryzyko schorzeń układu krążenia. Co więcej, CLA (sprzężony kwas linolowy), wykazuje potencjalne działania:
- przeciwnowotworowe;
- immunomodulujące;
- wspierające metabolizm tłuszczów.
Należy jednak zaznaczyć, iż jego wpływ na zdrowie człowieka wymaga dalszych badań.
Kwas arachidonowy
Kwas arachidonowy (AA) to wielonienasycony kwas tłuszczowy z rodziny omega-6, który pełni szereg istotnych funkcji biologicznych w organizmie człowieka. Jego wysokie stężenie w tkance mózgowej sugeruje kluczową rolę w rozwoju i funkcjonowaniu układu nerwowego, szczególnie u płodów i niemowląt, gdzie wspiera neurogenezę oraz tworzenie połączeń synaptycznych. Kwas arachidonowy jest również prekursorem licznych biologicznie aktywnych związków – m.in.:
- prostaglandyn;
- tromboksanów;
- leukotrienów.
Regulują one:
- procesy zapalne;
- krzepnięcie krwi;
- napięcie mięśni gładkich;
- reakcje immunologiczne.
Choć niektóre z tych metabolitów mają działanie prozapalne, ich obecność w organizmie jest konieczna do prawidłowej odpowiedzi fizjologicznej na uszkodzenia czy infekcje.
Kwas gamma-linolenowy
Wśród kwasów tłuszczowych omega-6, kwas gamma-linolenowy (GLA) wyróżnia się szczególnym potencjałem prozdrowotnym, zwłaszcza w kontekście wspomagania funkcji skóry i łagodzenia stanów zapalnych. Naturalnie występujący w olejach roślinnych – przede wszystkim z wiesiołka, ogórecznika i czarnuszki – GLA jest ceniony za swoją zdolność do przekształcania się w kwas dihomo-gamma-linolenowy (DGLA), z którego powstają związki o działaniu przeciwzapalnym.
Związek ten znajduje zastosowanie w łagodzeniu objawów atopowego zapalenia skóry (AZS), takich jak:
- suchość;
- świąd;
- podrażnienia.
Suplementacja GLA może znacząco poprawić funkcjonowanie bariery skórnej, zwłaszcza u osób starszych, u których naturalna produkcja niektórych kwasów tłuszczowych jest ograniczona.
Niedobór omega-6 – objawy
Nieodpowiednia podaż kwasów omega-6 do organizmu może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu skóry – objawiających się, m.in.:
- przesuszeniem, świądem;
- łuszczeniem się naskórka;
- zwiększoną podatnością na podrażnienia.
Osoby z niedoborem omega-6 mogą również zauważyć osłabienie struktury paznokci, większą wrażliwość na światło słoneczne, a także występowanie skurczów mięśni czy przewlekłego napięcia, zwłaszcza po wysiłku. Co istotne, niewystarczająca podaż tych kwasów może także wpływać na obniżenie odporności, czyniąc organizm bardziej podatnym na infekcje.
Nadmiar omega-6 – objawy
Choć kwasy tłuszczowe omega-6 są niezbędne dla zdrowia, ich nadmiar – zwłaszcza w relacji do kwasów omega-3 – może nieść za sobą niekorzystne skutki. Głównym problemem jest zaburzony stosunek między tymi dwoma grupami tłuszczów, co może sprzyjać powstawaniu stanów zapalnych w organizmie. Szczególnie kwas arachidonowy, będący jednym z przedstawicieli omega-6, jest prekursorem związków o działaniu prozapalnym. W dłuższej perspektywie nadmiar tych kwasów może być powiązany z dolegliwościami takimi jak:
- bóle stawów;
- pogorszenie kondycji skóry;
- podwyższone ciśnienie krwi;
- nasilenie objawów chorób autoimmunologicznych.
Jakie są źródła kwasów omega-6?
Kwasy tłuszczowe omega-6 występują przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego, z których najcenniejsze to różnego rodzaju oleje. Na szczególną uwagę zasługują olej z zarodków pszenicy oraz olej z orzechów włoskich, uznawane za jedne z najlepszych źródeł tych niezbędnych tłuszczów. Innymi olejami z dużą zawartością kwasów omega-6 są:
- słonecznikowy;
- sojowy;
- kukurydziany;
- konopny;
- z pestek winogron;
- z nasion ogórecznika;
- wiesiołka dwuletniego.
Bogatym źródłem omega-6 są także produkty stałe, takie jak tofu, orzechy włoskie, migdały i nasiona. W przypadku osób prowadzących intensywny tryb życia alternatywą mogą być suplementy diety, które pozwalają w wygodny sposób uzupełnić niedobory tych kwasów.
Warto wówczas sięgnąć po olej z wiesiołka kapsułki. To suplement diety stworzony z myślą o osobach pragnących kompleksowo zadbać o kondycję swojej skóry. Jego formuła oparta jest na naturalnych składnikach, w tym cennych kwasach tłuszczowych omega-6, pochodzących z oleju z nasion wiesiołka, które znane są ze swojego działania wspierającego nawilżenie, elastyczność i odżywienie skóry.
Podsumowując, kwasy omega-6 są niezbędnymi tłuszczami, które, m.in. wpływają na funkcjonowanie skóry, układu nerwowego i odpornościowego. Ich prawidłowa ilość w diecie wspiera zdrowie, jednak zarówno niedobór, jak i nadmiar mogą prowadzić do zaburzeń – od problemów skórnych po przewlekłe stany zapalne. Kluczowe znaczenie ma zachowanie odpowiednich proporcji między omega-6 a omega-3 oraz czerpanie ich z wartościowych źródeł, takich jak oleje roślinne, orzechy czy suplementy.
Bibliografia:
- Wnęk D., Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 – źródła i właściwości, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2023.
- Rojek M., Kwas linolowy – występowanie, suplementy, dawkowanie i działanie, wylecz.to, 2019.
- https://www.izielnik.pl/blog/kwasy-omega-6-dzialanie-nadmiar-i-wystepowanie?srsltid=AfmBOopHGoAgPtw1LzELvmqYv3-GuChs4yDvhNBH8-albjkYXbmrDhR- [dostęp: 23.04.2025]
- https://biotechnologia.pl/farmacja/nieocenione-wlasciwosci-farmakologiczne-kwasu-gamma-linolenowego-gla,17095 [dostęp: 23.04.2025]
